Publiekslezingen Bambi Ceuppens | 20 & 27 Februari
Datum: Donderdag 20 februari, 15.30 – 17.00 uur
Locatie: Elinor Ostromgebouw, Radboud Universiteit, zaal N 01.525
Heyendaalseweg 141 6525 AJ, Nijmegen
Restitutie en gift: perspectieven op Belgische teruggave van erfgoed aan Congo
Tijdens de onderhandelingen over Congolese onafhankelijkheid in 1960 vroegen de Congolese onderhandelaars om de restitutie van hun culturele erfgoed dat bewaard wordt in wat toen nog het Museum voor Belgisch Congo was, maar het museum had daar geen oren naar. Tijdens de jaren zeventig was de toenmalige president Mobutu Sese Seko een van de pleitbezorgers van restitutie van cultureel erfgoed aan voormalige kolonies. De toenmalige directeur-generaal van wat nu het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika genoemd wordt, was bereid een beperkt aantal objecten aan Zaïre (zoals Congo toen heette) te ‘schenken’. In 2022 stemde het Belgische parlement eenzijdig voor een wet over de restitutie van objecten die ‘illegaal verkregen waren’. De Congolese regering heeft sindsdien geen restitutie gevraagd en Congolese experts hebben veel kritiek op de Belgische werkwijze. In deze lezing wordt het onderscheid tussen Belgische en Congolese perspectieven aan de hand van theorieën over de gift geanalyseerd.
Gratis toegankelijk. Inschrijven: mette.gieskes@ru.nl
Datum: Donderdag 27 februari, 15.30 – 17.00 uur
Locatie: Elinor Ostromgebouw, Radboud Universiteit, zaal N 01.525
Heyendaalseweg 141 6525 AJ, Nijmegen
Wat maakt kunstwerken Congolees?: een vergelijking tussen een aantal kunstvormen gemaakt door Congolezen voor Europeanen en door Europeanen voor Afrikanen
Tijdens de jaren twintig promootten twee Belgen de werken van de Congolese kunstenaar Albert Lubaki, die als eerste Congolees kunstwerken creëerde die volledig gemaakt waren met Europees materiaal (waterverfschilderijen en gouaches), voor een Europees publiek. Recent onderzoek toont aan dat de kunstwerken in realiteit werden gemaakt door een aantal kunstenaars over wie we heel weinig weten. Hoe kunstwerken analyseren als de identiteit van de kunstenaars onbekend is? En hoe ze situeren binnen de lange Congolese kunsttraditie? Ogenschijnlijk kunnen de kunstwerken niet geklasseerd worden als behorend tot populaire Afrikaanse cultuur/kunst, omdat die zich zou beperken tot expressies van en door Afrikanen. Dit geldt ook voor de industriële wax-print stoffen van het Nederlandse bedrijf Vlisco, die ontworpen werden door Nederlanders en sinds de jaren dertig populair zijn in Congo. Toch kan een analyse en vergelijking van de eerste Congolese aquarellen en gouaches en Nederlandse industriële wax-print bestemd voor de Afrikaanse markt met populaire Congolese schilderijen en muziek gemaakt voor Congolezen nuttig zijn om beter inzicht te krijgen in wat hen Afrikaans/Congolees maakt, ook al zijn ze respectievelijk gemaakt voor en door Europeanen.
Gratis toegankelijk. Inschrijven: mette.gieskes@ru.nl